Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2014

Το όνομα Πασσαρών και ιστορικά στοιχεία περιοχής Ροδοτοπίου

Ενότητες:



Ο Θεμιστοκλής ζητά άσυλο στην αυλή του Αδμήτου, στην
αρχαία Πασσαρώνα. Ελαιογραφία του Πιερ Ζοζέφ
Φρανσουά (1759-1851), Μουσείο του Λούβρου

Το όνομα "Η Πασσαρών" στο Κιθαριστικό Σύνολο


Το Κιθαριστικό Σύνολο Ροδοτοπίου Ιωαννίνων ονομάζεται “Η Πασσαρών” προς τιμήν της ομώνυμης αρχαίας πόλης και πρωτεύουσας της Ηπείρου που, βάσει αρχαιολογικών μελετών και ευρημάτων (βλ. παρακάτω), είναι πολύ πιθανό να ταυτίζεται με την περιοχή που βρίσκεται ο Ναός Αρείου Διός Ροδοτοπίου.

Το Ροδοτόπι

Το Ροδοτόπι ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Πασσαρώνος του Δήμου Ζίτσας και βρίσκεται 10 χλμ βορειοδυτικά των Ιωαννίνων. Ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 1.108 κατοίκους (απογραφή 2011). Είναι από τα αρχαιότερα χωριά της περιοχής, καθώς το όνομά του είναι καταγεγραμμένο από το 1319 σε χρυσόβουλο του βυζαντινού αυτοκράτορα Ανδρόνικου του Β΄. Στην περιοχή του υπάρχουν τα ερείπια του αρχαίου Ναού του Ολυμπίου Διός που συνδέονται με την Αρχαία Πασσαρώνα, την πρωτεύουσα των Μολοσσών. Στο κέντρο του χωριού υπάρχει η εκκλησία Αγία Τριάδα (15ος αι.) και λαογραφικό μουσείο.

Η θέση της αρχαίας Πασσαρώνας

Σύμφωνα με επισταμένες επιστημονικές μελέτες (όπως π.χ. οι ανασκαφές Ευαγγελίδη στις αρχές του 20ου αιώνα) αλλά και αρχαιολογικά ευρήματα που προήλθαν από την περιοχή πέριξ του Ναού του Αρείου Διός και στεγάζονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων, όπως γλυπτά, νομίσματα, κίονας, μαρμάρινη επιγραφή, ακέφαλος ανδριάντας κτλ (περισσότερα μπορεί να δει κανείς στο σύνδεσμο Πρακτικά Αρχαιολογικής Εταιρείας έτους 1952 για την ανασκαφή στο Ροδοτόπι), η αρχαία πόλη της Πασσαρώνας είναι πολύ πιθανό να τοποθετείται στη θέση “Βορτοπός” της περιοχής του Ροδοτοπίου.
Παράλληλα, κατά μία άλλη νεότερη άποψη, η οποία συνδέεται κυρίως με την αξιοποίηση και ανάδειξη του λόφου Καστριού Γαρδικίου κατά τα τελευταία χρόνια, εικάζεται ότι ο εν λόγω λόφος θα μπορούσε να ταυτίζεται με την ακρόπολη της Πασσαρώνας, με βάση τη στρατηγική του θέση και τη μικρή του απόσταση από το Ναό του Αρείου Διός, χωρίς όμως να υπάρχουν σαφείς ενδείξεις και ευρήματα που να υποστηρίζουν αυτό.


Θραύσμα αναθηματικής επιγραφής από την τοποθεσία
"Βορτοπός" στο Ροδοτόπι Ιωαννίνων. Αρχαιολογικό
Μουσείο Ιωαννίνων (αρ.397) (φωτ. ΙΒ' ΕΠΚΑ)
'Οπως αναφέρεται στο www.archaiologia.gr "...Οι ανασκαφές του Ευαγγελίδη στο ναό του Ροδοτοπίου έφεραν στο φως, μεταξύ άλλων, πήλινα γυναικεία ειδώλια και ένα σύνολο υφαντικών βαρών από αργαλειό, ενώ μεγάλος αριθμός γυναικείων ειδωλίων εντοπίστηκε επίσης σε πρόσφατες έρευνες της ΙΒ’ ΕΠΚΑ...".
Δείτε ολόκληρο το άρθρο: Μια επιγραφή από το Ροδοτόπι και η σημασία της

Ανδριάντας που βρέθηκε κοντά στο
Ναό Αρείου Διός στο Ροδοτόπι






Άποψη από το Ναό του Αρείου Διός, Ροδοτόπι. Διακρίνονται,
μεταξύ άλλων, κομμάτια από σπασμένους κίονες

Μουσική εκτέλεση του ΚΣΡ στο Ναό Αρείου Διός (2018)


Άποψη του Ναού Αρείου Διός από drone (2016)



Αγία Τριάδα Ροδοτοπίου Ιωαννίνων

Η Αγία Τριάδα είναι η κεντρική εκκλησία του Ροδοτοπίου, η οποία εκτιμάται ότι χτίστηκε γύρω στα 1500 μ.Χ. Πρόκειται για ένα σπουδαίο μνημείο του Ροδοτοπίου και της ευρύτερης περιοχής, το οποίο, μετά την αποκατάσταση στατικών προβλημάτων του, ως απόρροια της φθοράς του χρόνου και της σεισμικής δράσης, εντάχτηκε σε πρόγραμμα συντήρησης και διάσωσης του τέμπλου και των τοιχογραφιών της, εργασίες που πραγματοποιήθηκαν κατά τα έτη 2019-2021, με πρωτοβουλία του Δήμου Ζίτσας και της Περιφέρειας Ηπείρου.

Αγία Τριάδα Ροδοτοπίου Ιωαννίνων

Μετά την ολοκλήρωση αυτού του τόσο σημαντικού έργου για την προστασία και ανάδειξη της θρησκευτικής κληρονομιάς της περιοχής, παραδόθηκε στο κοινό μία εντελώς διαφορετική εκκλησία ως προς το εσωτερικό της, ένα πραγματικό και ανεκτίμητο μουσείο, σε αντίθεση με την εικόνα της κατά τις τελευταίες δεκαετίες, όπου το μεγαλύτερο μέρος των τοιχογραφιών της ήταν πλήρως καλυμμένο με ασβέστη και καπνιά.

Περιηγηθείτε στο εσωτερικό της εκκλησίας μέσα από επαγγελματική τρισδιάστατη απεικόνισής της, στο σύνδεσμο:  Τρισδιάστατη απεικόνιση (3D) Ναού Αγίας Τριάδος Ροδοτοπίου (16ος αιώνας)




Ροδοτόπι, άποψη από λόφο στα νότια του χωριού (2014)
Ροδοτόπι, άποψη από το λόφο Γορίτσα (2014)